Selasa, 11 Desember 2012

Pidarta bali


Pidarta

Ngewardiang Sastra lan Bahasa Bali
Mangda Ajeg Budaya Baline

               Ida dane sareng sami, pamekas ring panureksa sane dahat kasumayang titian, para panodia, pamilet saha para sisia, pare yoane sane banget tresna sihin titian, sadurung titian nglanturang matur, pinih riin ngiring sareng-sareng ngastiti bakti ring Ida Sang Hyang Widi Wase, majalaran antuk panganjali  “Om Swastyastu”  . Mogi-mogi sangkaning sih pasuecan, lan asung kerta waranugraha Ida, prasida titian ngiring ida dane sareng sami memangguhang karahayuan. Ring genahe sane becik puniki, ritatkala nyarengin pacentokan pidarta Basa Baline, lugrayang titian matur amatra sane mamurda “Ngewardiang Sastra lan Bahasa Bali Mangda Ajeg Budaya Baline”
              Ring antuk titiang kalintang tambet. Sakemaon purun ngelangkungin linggih iratu Ida dane, pacang matur amatra. Iriki raris metu manah titian kadi nasikin segara, doh para pacang ngamolihang.
               Ratu Ida dane sane ad padain titian, mewastu malih titiang murunang sikian matur, sakemaon pabuate daat kirang pisan. Duaning iratu sane wenten iriki daat mawisesa tur sastra sane baosang titian, dat madurgama pisan. Bantang atur titian nenten je tios “Ngewardiang Sastra lan Bahasa Bali Mangda Ajeg Budaya Baline”.
              Ratu Ida dane pamiarsa sareng sami sane kusumayang titian. Sekadi ketahe kauningayang, kantos mangkin ring wewidangan Bali. Kantun ngaturang genah Baline puniki kadasarin antuk budaya. Mawinan kabaos pulo budaya, pulo kayangan, pulo seribu pura miwah sane lianan. Sajaba punika bali taler kabaos daerah tujuan wisata. Duaning bali kabaos daerah tujuan wisata budaya. Napi-napi sane daat mabuat rikanjek maosang budaya bali.Turahang titian baos kadi mangkine nenten je tios pinaka dasar pamikukuh muah pramana budaya Baline wantah aksara basalan sastra bali. Mawinan ida dane sampunang surud melajahin indik punike.
              Para lingsire mawosang sastrane andaeang meme bapa takonin tutur  sai sane madue teges: pelajahan wiadin sastrane anggayang rerama, takenin pelajahan mangda janten uning . hening sampun kapalajahin Indik sastrane, taler baosang miwah parilaksana sinah budaya lan wewidangan baline lamakana pacang ajeg.
              Para lingsir, pare alit-alit, sareng samian. Wenten kocap sane maosang, sastra wantah palakutus ne kawastanin miwah penganggenye,ulu cecek, tedong,taleng, surang, pepet lawan nania. Teges ipun sastrane wantah palakutus : ha, na, ca, ra,ka,da,ta,sa,wa,la,ma,ga,ba,nga,pa,ja,yan,nya
            Taler wenten pangangge nia ulu, cecek, tedong, taleng,miwah sane lianan. Yen wantah amunika tetamiane patut alit alitane, nginggilang raga segilik,seguluk, sareng sami mangda kantun basa balin e becik. Idadane sareng sami sane kusumayang titian. Sane mangkin ngiring mabaos, melajah basa bali ring wewidangan soang-soang, wedesa lan banjar mangda igun pacang ngajegang jagat baline. Mangda pasuaran deruene kapikayun tur kapikukuhin  olih sang maraga catur guru, inggih punika guru swadhyaya, guru rupaka, guru pengajian pamekas sang guru wisesa mangda jan ten pikayune ngemargiang kapatutane sane kabaos ajeg bali. Mungguh ring kutug mituturin awak :
Krana sekenang melajah
Apa daanan buka jani
Sastrane jua ingetang
Anggon meka sai-sai
Telektekin gambarin
Unduk jati ala ayu
Ia ditu mawak
Laksanane beneh pelih
Krana ditu takonang ne tuara nawang nawang
Ratu ida dane sane add padain titian kadi asapunika tirtiang matur ring galahe sane becik puniki taler titian matur suksemane ring uratian ida dane  sinamian. Sakemaon titian nguniangayang kedik parindikan manah titiang, yen sampun manggihin alit-alite nyastra majukut dinatah ida titian. Jeg sampun lelor.
            Pemekas ring idane sane tunayang titiang malih pidan titian makunyit dialas kadi pamargine rahine mangkin sareng idadane, sakemaon pikayune nenten surud-surud melajahin  sastra lan budaya baline mangda uning raga dados anak bali.
              Ratu idadane sane dahat padain titian kadi asapunika titian matur ring galahe sane becik puniki taler titiang matur sukseme ring uratian Idadane sinamian . Asapunika raris  untatin titian antuk paramasanti.
                                                “Om Santih, Santih, Santih Om”

0 komentar:

Posting Komentar